Η κοινωνική περμακουλτούρα αφορά στο πώς ζούμε στα χωριά μας, στις κωμοπόλεις μας και στις γειτονιές μας. Μπορεί να είμαστε πολίτες ενός μεγάλου έθνους αλλά δε «ζούμε» σε αυτό καθημερινά. Στην πραγματικότητα, η παιδεία μας, οι επιχειρήσεις μας και η ψυχαγωγία μας γίνονται σε οικεία μέρη και σε «ανθρώπινη κλίμακα»· δηλαδή εντός μικρών προσωπικών ομάδων στο σπίτι και στη δουλειά.
Μία βιοπεριφέρεια είναι μια σχέση μεταξύ των ανθρώπων οι οποίοι ζουν σε μια φυσική και προσδιορίσιμη περιφέρεια. Μπορεί να προσδιορίζεται από τους δρόμους ή το νερό, τη γλώσσα ή τα δέντρα. Για παράδειγμα, η δική μου βιοπεριφέρεια είναι εν μέρη οριοθετημένη από το όριο ανάπτυξης του Angophora costata – το κόκκινο κομμεόδεντρο του Σίδνεϋ – το οποίο αναπτύσσεται αραιά σε υψόμετρα πάνω από 750 μέτρα. Το ασφαλές κριτήριο προσδιορισμού μιας βιοπεριφέρειας είναι πως αναγνωρίζεται κατά αυτόν τον τρόπο από τους κατοίκους της. […]
Οι βιοπεριφέρειες έχουν ανθρώπινη κλίμακα. Ποικίλουν αρκετά σε διαθέσιμους πόρους, κλίμα και μέγεθος αλλά μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες των κατοίκων εντός της περιοχής και εντός μιας εύλογης απόστασης. Η γη μας μπορεί να γίνει πιο βιώσιμη αλλά η αληθινή ουσία της βιωσιμότητας έγκειται στη βιοπεριφέρεια. Μια βιοπεριφέρεια μπορεί να είναι αυτάρκης, ενώ ένα άτομο δεν μπορεί να το καταφέρει αυτό χωρίς να κάνει τη ζωή του τόσο δύσκολη ώστε να πεθάνει νέος από την υπερκόπωση. Η αληθινή επιτυχία μιας βιοπεριφέρειας εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο εργάζονται οι άνθρωποι και μπορεί να λειτουργήσει μόνο εάν στις κοινωνίες υπερισχύσει η συνεργασία ως βάση για την αλληλεπίδραση και την επικοινωνία. Οι βιοπεριφέρειες χρειάζονται επίσης πολιτικές και χρηματοοικονομικές μονάδες.
Η ηθική υποχρέωση μιας βιοπεριφέρειας είναι να:
- διατηρήσει, να αναπτύξει και να αναδείξει τον φυσικό, τοπικό χαρακτήρα
- βελτιώσει τη βιωσιμότητα όλων των κατοίκων εντός της
- αναπτύξει βιολογικούς και ανθρώπινους πόρους οι οποίοι είναι ο αληθινός μας πλούτος
- φροντίσει τους πόρους των κατοίκων της και να αυξήσει την αυτάρκεια και την αυτοδυναμία τους
Οι στόχοι σχεδιασμού μας για μια βιοπεριφέρεια είναι να:
- δώσουμε προτεραιότητα στην ανάπτυξη και τη διατήρηση βιοπεριφερειακής σταθερότητας σε πόρους, εργασία, οικονομικά θέματα κλπ.
- κρατήσουμε το εμπόριο εντός της βιοπεριφέρειας
- αναπτύξουμε γρήγορα συστήματα επικοινωνίας
- εξασφαλίσουμε πως όλοι μέσα στη βιοπεριφέρεια έχουμε έναν ή περισσότερους συνδέσμους σε έναν τουλάχιστον βιοπεριφερειακό οργανισμό.
Αν δεν έχουμε στόχους για μια βιοπεριφέρεια:
- τα χρήματά μας ρέουν έξω από τη βιοπεριφέρεια
- πλημμυρίζουμε με εισαγωγές
- έχουμε περισσότερη ανεργία και αποδημία από την περιοχή
- είμαστε λιγότερο ικανοί να αντέξουμε την αντιξοότητα.
Η σπουδαιότητα ενός βιοπεριφερειακού ευρετηρίου
Η σταθερότητα μιας βιοπεριφέρειας εκτιμάται από τη μείωση εισαγωγών και εξαγωγών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα μια σχετική αύξηση στην αυτάρκεια και την αυτοδυναμία – η βιοπεριφέρεια πλησιάζει όλο και πιο κοντά στο να ικανοποιεί τις δικές της ανάγκες. Ένα πολύτιμο εργαλείο για την επίτευξη αυτού είναι ένα βιοπεριφερειακό ευρετήριο. Αυτό είναι ένας οδηγός και συγχρόνως ένα σημείο αναφοράς όλων των υπηρεσιών και πόρων που έχουν συμβατή δεοντολογία με αυτή της βιοπεριφέρειας.
Το ευρετήριο κάνει μια απογραφή των πόρων όπως δείχνει ο Πίνακας 26.1. Αυτή η λίστα μπορεί να επεκταθεί για την παιδεία, την εργασία (τον ορθό βιοπορισμό), τα οικονομικά θέματα, το εμπόριο και ούτω καθεξής.
Το ευρετήριο κατορθώνει τρία πράγματα:
- Είναι ένας οδηγός ηθικής κατανάλωσης (δίκαιου εμπορίου) για τους ανθρώπους που θέλουν να υποστηρίξουν τη βιοπεριφέρειά τους.
- Δείχνει τις ευκαιρίες και τα ανοίγματα που υπάρχουν για τους ανθρώπους να παράγουν προϊόντα, να βρουν μια ταιριαστή θέση εργασίας ή να εκπαιδευτούν σε έναν εξειδικευμένο τομέα.
- Και τελικά, όταν ενημερώνεται συχνά, καθώς τα «κενά» της λίστας μειώνονται, δείχνει στους κατοίκους μέχρι ποιο βαθμό ικανοποιούν τις ίδιες τους τις ανάγκες (γίνονται αυτοδύναμοι). Κάθε πόρος, υπηρεσία ή προϊόν πρέπει να ικανοποιεί συγκεκριμένα κριτήρια. Για παράδειγμα, τα κριτήρια για την παραγωγή τροφίμων είναι: τοπική παραγωγή και μεταποίηση, βιολογικά και χωρίς βιοκτόνα, καλή θρεπτική αξία.
Κριτήρια για τη στέγαση και τα κτίρια είναι: τοπικά και ανανεώσιμα υλικά, τοπικό εργατικό δυναμικό, σχέδια που είναι αποδοτικά όσον αφορά την ενέργεια και το νερό, μη-τοξικά υλικά και επίπλωση.
Ο κατάλογος μπορεί επίσης να προσφέρει μη-επίσημη παιδεία μέσα από σύντομες σειρές σεμιναρίων. Για παράδειγμα, κάτω από τον τίτλο «Στέγαση και Κτίρια» οι υδραυλικοί να μπορούν να βρουν σειρές επιμορφωτικών μαθημάτων για τις συσκευές οικονομίας νερού και το βιολογικό καθαρισμό του νερού καθώς και για το πώς φτιάχνονται ολοκληρωμένα σχέδια διαχείρισης νερού.
Δοκιμάζουμε:
- Γινόμαστε μέλη των τοπικών κοινοτικών κήπων και διδάσκουμε στους άλλους πώς να καλλιεργούν την τροφή τους.
- Σκεφτόμαστε ένα θέμα για το οποίο πάντα θέλαμε να μάθουμε, βρίσκουμε μερικούς ακόμα ενδιαφερόμενους και προσλαμβάνουμε έναν σχετικό δάσκαλο.
- Οργανώνουμε γλέντι γειτονιάς ή δρόμου, το οποίο μπορεί να είναι ένα γεύμα, ένα παιδικό πάρτι, ένα πάρτι γνωριμίας ή απλά λίγα ποτά πριν το φαγητό.
- Καταγράφουμε (αυτά που θεωρούμε) τα όρια της βιοπεριφέρειάς μας. Δουλεύουμε με φίλους και φτιάχνουμε ένα βιοπεριφερειακό ευρετήριο. Γράφουμε τα κριτήρια για τις υπηρεσίες και τα προϊόντα.
Το κεφάλαιο αυτό καλύπτει επίσης προτάσεις για την βιοπεριφερειακή ευημερία, όπως τα θέματα γύρω από τον έλεγχο της γης και την πρόσβαση στη γη.
Απόσπασμα και εικόνες από το 26ο κεφάλαιο:
«Οδηγός περμακουλτούρας (permaculture) – σχεδιασμός για την αυτάρκεια και την αυτονομία μας»
(συγγραφέας: Rosemary Morrow, μετάφραση: Τίνα Λυμπέρη, επιμέλεια: Έλενα Γκώγκου, εκδόσεις: iwrite, 2015)
Προμηθευτείτε το βιβλίο εδώ
Τι είναι ο Οδηγός περμακουλτούρας;
Επόμενα σεμινάρια περμακουλτούρας
Σχετικά άρθρα και πληροφορίες:
Όλα τα αποσπάσματα μαζεμένα: Οδηγός περμακουλτούρας
Τι είναι η περμακουλτούρα; Περισσότερα άρθρα περμακουλτούρας.