Tag Archives: ζώνες

17. Δρυμοί προστατευόμενων ειδών: Ζώνη V

17SpiralPlanting

Τα φυσικά δάση (δρυμοί) προστατευόμενων ειδών είναι αυτόχθονα, παλαιά ή αναγεννημένα δάση. Όπως ο κήπος της Ζώνης I μας παρέχει διατροφική ασφάλεια, έτσι αυτά τα δάση είναι το κύριο στήριγμα, η υγιής ραχοκοκκαλιά του τοπίου μας. Έχουν εξελιχθεί σε διάστημα εκατομμυρίων χρόνων, έχοντας υποστεί όλη την πίεση της φυσικής επιλογής, οπότε αυτό που βλέπουμε είναι ένα πολύ εκλεπτυσμένο, πολύπλοκο σύστημα, όμορφα προσαρμοσμένο για να επιβιώσει στα εδάφη, την τοπογραφία και το κλίμα όπου ζούμε.

Τα δάση είναι με τέτοιο τρόπο ισορροπημένα ώστε αν αφεθούν ανενόχλητα να είναι τελείως αυτοσυντηρούμενα. Όταν αλλάζει το περιβάλλον, τότε, με το χρόνο, και τα δάση αλλάζουν. Πρόκειται για θαύματα. Έτσι οι ευκάλυπτοι και οι ακακίες έγιναν τα χαρακτηριστικά δέντρα της Αυστραλίας – ανταποκρινόμενα στο γενικό θάνατο της ηπείρου. Τα δέντρα είναι χαρακτηριστικά ενός τόπου.

Παντού στον κόσμο, τα φυσικά δάση καταστρέφονται ραγδαία και τα εναπομείναντα δάση υποφέρουν από τις επιδρομές ζιζανίων και άγριων ζώων. Είναι σχεδόν αδύνατον να αποκαταστηθεί η φυσική δασώδης έκταση ακριβώς γιατί είδη τα οποία δεν γνωρίζουμε καν μπορεί να έχουν εξαφανιστεί. Οι άνθρωποι γρήγορα ξεχνούν όταν υλοτομούνται τα δάση και θεωρούν τα επακόλουθα αποδυναμωμένα τοπία ως φυσικά.

Αν και μερικά μη-ξυλώδη προϊόντα (ΜΞΠ) μπορούν να συλλεχθούν, τα δέντρα δεν θα πρέπει ποτέ να κόβονται. Τα φυσικά δάση πρέπει να παραμένουν αναφαίρετα.

Διαβάστε περισσότερα>>

16. Δάση συγκομιδής: Ζώνη IV

16cowinforest

Εδώ και εκατοντάδες χρόνια οι άνθρωποι φυτεύουν δέντρα για να εξυπηρετήσουν τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών σε ξυλεία και άλλα προϊόντα των δέντρων. Στην Ευρώπη και την Ασία τα δάση φυτεύτηκαν από κυβερνήτες, από εκκλησίες και από δημοτικές αρχές. Με τη φύτευση των δέντρων έδειχναν πρακτικά και συμβολικά την πίστη και την ελπίδα τους στο μέλλον. Φύτευαν δέντρα για ξυλεία αλλά και για τα μη-ξυλώδη προϊόντα (ΜΞΠ), όπως καρπούς, σπόρους, χρωστικές ουσίες, έλαια, φλοιούς, εδαφοκάλυψη και άλλα προϊόντα που μπορούν να συλλεχθούν χωρίς να κοπούν τα δέντρα.

Σε όλη την ανατολική και νότια Ασία οι άνθρωποι πάντα καθιέρωναν (καθιστούσαν, δηλαδή, ιερά) κάποια δέντρα και έκαιγαν θυμίαμα στη βάση τους για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους για όλα όσα τους προσφέρουν. Στην Τασμανία πελώρια αρχαία δάση εκατοντάδων ετών υλοτομούνται για φτηνά ροκανίδια. Τα δάση αποτελούν παραδείγματα της προσέγγισής μας στη φύση και το μέλλον.

Τα δέντρα είναι απαραίτητα για τις διαδικασίες ζωής που συντηρούν τον καθαρό αέρα, το νερό και το υγιές έδαφος. Ο βιολόγος E. O. Wilson στο βιβλίο του Biodiversity («Βιοποικιλότητα») δίνει στοιχεία που αποδεικνύουν πως σε περιοχές όπου η κάλυψη με δέντρα πέφτει κάτω από 30 τοις εκατό του αρχικού δάσους, άλλες ζωτικές διαδικασίες αρχίζουν να καταρρέουν. Τα ποτάμια γεμίζουν ιλύ και μετατρέπονται σε έλη, τα εδάφη υφίστανται διάβρωση και η ποιότητα του αέρα υποβαθμίζεται. Ο Τζέιμς Λάβλοκ, επιφανής επιστήμονας, ισχυρίζεται πως όταν αυτά τα φυσικά συστήματα καταρρέουν, με τη σειρά τους επηρεάζουν άλλες βιο-περιοχές όπως οι έρημοι και οι πολικές περιοχές, για παράδειγμα, οι βροχές των μουσώνων πέφτουν σε μια άλλη ήπειρο ή οι κυκλώνες προκύπτουν πιο συχνά. Μπορούμε τώρα να το δούμε να συμβαίνει. Ο Jared Diamond στο βιβλίο του Collapse («Κατάρρευση») παρέχει πειστικές αποδείξεις για αυτή την αποσταθεροποίηση.

Διαβάστε περισσότερα>>

15. Εάν είστε γεωργοί: Ζώνη III

15hedgerowintercroppingprofile

Αυτό το κεφάλαιο χρησιμοποιεί την ηθική δεοντολογία και τις αρχές σχεδιασμού για να μας βοηθήσει να σχεδιάσουμε ένα σταθερό παραγωγικό αγρόκτημα που να μπορεί να αντέξει τα όποια ακραία φαινόμενα ξηρασίας και πλημμύρας (τα αποτελέσματα της υπερθέρμανσης του πλανήτη). Κάνει μια εισαγωγή στις αρχές της βιώσιμης γεωργίας και προτείνει κάποιες στρατηγικές, τις οποίες εμείς, με φαντασία και εμπειρία, μπορούμε να εξελίξουμε σε τεχνικές.

Η Ζώνη III έχει να κάνει με το σχεδιασμό και τη στρατηγική για παραδοσιακά, εμπορικά γεωργικά συστήματα όπως οι καλλιέργειες ευρείας κλίμακας και βοσκής οποιουδήποτε μεγέθους σε οποιοδήποτε κλίμα. Δεν έχει να κάνει με τεχνικές. Η έλλειψη δεξιοτήτων σχεδιασμού έχει συνεισφέρει τρομερά στην υποβάθμιση της αγροτικής γης, κάτι που μπορεί να αντιστραφεί με καλό σχεδιασμό. Οι αρχές που διερευνώνται εδώ είναι εξίσου χρήσιμες και σχετικές είτε έχουμε ήδη ένα αγρόκτημα είτε σκοπεύουμε να αγοράσουμε ένα. Διαβάστε περισσότερα>>

14. Οι μέλισσες και τα πουλιά στο βρώσιμο δάσος

Ducks bathtub-ch14 headerΞεκινήσαμε να φυτεύουμε ή να αναζωογονούμε τον οπωρώνα μας. Αυτό είναι το πρώτο στάδιο. Το δεύτερο είναι να εισάγουμε τα ζώα που θα μας βοηθήσουν να τον συντηρήσουμε. Αγελάδες, άλογα, καμήλες και ελέφαντες θα συμπιέσουν το χώμα, θα σπάσουν κλαδιά και θα κάνουν επιδρομή στα φρούτα. Τα μικρά ζώα, όμως, όπως τα πουλερικά, οι μέλισσες και μερικές φορές τα γουρούνια, είναι πολύ πιο κατάλληλα.

Ποια τα οφέλη των ζώων στο βρώσιμο δάσος μας;

• Παρέχουν μερικές από τις θρεπτικές ουσίες που χρειάζονται τα δέντρα του οπωρώνα.
• Καλύπτεται περίπου το 80 τοις εκατό των διατροφικών και ιατρικών αναγκών των ζώων.
• Καθαρίζουν από τα αγριόχορτα, τα παρασιτικά έντομα, τα άρρωστα και μολυσμένα φρούτα.
• Λειτουργούν σαν φυσικό τρακτέρ και συντηρούν τον οπωρώνα καθώς παρέχουν θρεπτικά συστατικά για τα δέντρα και τα φυτά.

Διαβάστε περισσότερα>>

13. Το βρώσιμο δάσος: Ζώνη II

13waru

Όλα τα είδη φυτών και ζώων έχουν εξελιχθεί σε εξειδικευμένα οικοσυστήματα, συχνά σε δάση και δασότοπους, όπου άλλα φυτά και ζώα συμπληρώνουν τις λειτουργίες τους και εξυπηρετούν τις ανάγκες του κάθε είδους. Όταν βγάζουμε ένα φυτό έξω από το φυσικό του οικοσύστημα, το αφαιρούμε από αυτό το ολοκληρωμένο σύστημα υποστήριξης.

Στις περισσότερες περιπτώσεις ένα φυτό θα επιζήσει μόνο εάν εμείς εργαστούμε για το σκοπό αυτό. Στην περμακουλτούρα σχεδιάζουμε έναν οπωρώνα ως ένα βιώσιμο βρώσιμο δάσος με ευρεία ποικιλία φυτών και ζώων τα οποία υποστηρίζουν και συμπληρώνουν τις ανάγκες άλλων ειδών. Όσο αυξάνεται η παραγωγικότητά του, οι εισροές (ανθρώπινης) εργασίας και συντήρησης μειώνονται. Το βρώσιμο δάσος (ή δάσος εδώδιμων ειδών) ονομάζεται επίσης Ζώνη II γιατί ακολουθεί τη Ζώνη I στη χρήση εργασίας και πόρων. Ένα βρώσιμο δάσος είναι:

• ένα waru, ή συντεχνία, συσχετιζόμενων και αλληλοεξαρτώμενων σταθερών και κινητών ειδών τα οποία εργάζονται για τα δέντρα, όπως τα δέντρα εργάζονται για αυτά
• ένα βιώσιμο σύστημα μόνιμων παραγωγικών δέντρων τα οποία παρέχουν εξαιρετικές αποδόσεις για τον κόπο μας
• πιο επιτυχημένο όταν υπάρχει καλή παρατήρηση, αναστοχασμός και αξιοποίηση της τοπικής γνώσης
• λιγότερο ευάλωτο στις απώλειες και αποτυχίες από παράσιτα και ασθένειες απ’ ό,τι ένας οπωρώνας μονοκαλλιέργειας.

Διαβάστε περισσότερα>>

12. Ο κήπος μας: Ζώνη I

12herbspiral

Όταν σκέφτομαι την τροφή που χρειάζομαι ημερησίως, το μυαλό μου πάει στο τι υπάρχει και αναπτύσσεται στον κήπο μου και όχι σε αυτά που είναι κρυμμένα στο ψυγείο μου. Οπότε φαντάζομαι τον κήπο μου ως ένα μαγαζί τροφίμων. Μάλιστα, σπανίως είναι στην πρίζα το ψυγείο μου και είναι επίσης σχετικά άδειο. Οι περισσότεροι άνθρωποι στον κόσμο που ζούν σε ζεστά κλίματα δεν έχουν ψύξη και το διαχειρίζονται πολύ καλά με τους μπαξέδες τους και τις τοπικές αγορές που πουλάνε φρέσκα τρόφιμα.

Έχουμε τρεις βασικούς τύπους γεωργίας στον κόσμο: την αγροτική βιομηχανία, το γκαζόν του κήπου και τον οικιακό λαχανόκηπο (ΣτΜ. τον παραδοσιακό μας μπαξέ).

Η αγροτική βιομηχανία ενδιαφέρεται για την τροφή μόνο ως εμπόρευμα στην αγορά. Βασίζεται στις υψηλές εισροές χημικών και είναι ενεργοβόρα. Είναι η μεγαλύτερη απειλή για τη Γη γιατί προκαλεί υπερβολική υποβάθμιση του εδάφους.

Το γκαζόν του κήπου καταναλώνει τεράστιες εισροές χημικών, νερού και ενέργειας, εντούτοις δεν καλύπτει καμία ανάγκη για τροφή. Τα χημικά (λιπάσματα, μυκητοκτόνα και ζιζανιοκτόνα) που χρησιμοποιούνται ανά στρέμμα είναι διπλάσια και μερικές φορές τριπλάσια από αυτά που χρησιμοποιούνται στην εντατική γεωργία. Οι χλοοτάπητες είναι αχόρταγα τέρατα.

Ο οικιακός λαχανόκηπος (ο μπαξές) είναι αυτό που αντιπροσωπεύει πλέον η περμακουλτούρα, στο μυαλό πολλών ανθρώπων. Αν και δεν είναι ολόκληρη η περμακουλτούρα, είναι ένα σημαντικό της κομμάτι. Μπορούμε να καλλιεργήσουμε το 80 τοις εκατό της τροφής μας μέσα σε 50 τετραγωνικά μέτρα της πίσω μας αυλής.  Διαβάστε περισσότερα>>

11. Πώς και πού ζούμε: Ζώνη 0

11-consumer-junkie-house

Το σπίτι μας, η Ζώνη 0, είναι το μέρος όπου ξοδεύουμε τον περισσότερό μας χρόνο, χρήματα και άλλους πόρους. Εχει σημασία το σπίτι μας να συμβάλλει στην υγεία και στην ευημερία μας και να μην εξαντλεί τους περιβαλλοντικούς πόρους ή τα οικονομικά μας.

Όποιος δεν αλλάξει τη ζωή του για να ζήσει καλύτερα και απλούστερα τώρα, ενώ οι πόροι είναι ακόμα σχετικά φτηνοί και διαθέσιμοι, μπορεί αργότερα να μην μπορεί, γιατί τα υλικά θα είναι πιο σπάνια ή θα έχουν αυξημένες τιμές. Στην πράξη η αλλαγή αυτή σημαίνει:
• μείωση εισροών στα σπίτια και συνεχής μείωση αποβλήτων
• διασφάλιση πως οι εκροές μπορούν να παραμένουν εντός της τοποθεσίας, ότι είναι μη-ρυπογόνες και ότι ενισχύουν άλλες λειτουργίες
• ζωή και εργασία χωρίς απόβλητα
• αύξηση ανανεώσιμων και αντικατάσταση μη-ανανεώσιμων πόρων. Διαβάστε περισσότερα>>

10. Αναπτύσσοντας μεθόδους σχεδιασμού

10-zone-planning

Οι ζώνες και οι τομείς είναι οι όροι που χρησιμοποιούνται για τις κύριες μεθόδους σχεδιασμού της περμακουλτούρας, προκειμένου να συνδυάσουμε τις πληροφορίες μαζί με την κατανόησή μας πάνω σε ένα σχέδιο. Μπορούμε να τις εφαρμόσουμε σε νέα, «γυμνή» γη ή σε γη που ήδη χρησιμοποιείται αλλά θέλουμε να την κάνουμε πιο βιώσιμη, ίσως με βιολογικές μεθόδους ή τροποποιώντας υπάρχουσες επιχειρήσεις. Αυτό ονομάζεται μετασκευή της γης ή κυλιόμενη περμακουλτούρα.

Ανάλυση τομέων

Σε αυτή τη σχεδιαστική μέθοδο παρατηρούμε τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα – βορρά, νότο, ανατολή και δύση – και τα συσχετίζουμε με την κίνηση του ανέμου, του ήλιου και του νερού καθώς και με μικροκλιματικούς παράγοντες. Αυτή η ανάλυση ξεκινά παρατηρώντας τους παράγοντες που πηγάζουν έξω από τα όριά μας και παίρνοντας κάθε προσανατολισμό με τη σειρά, σημειώνουμε πώς οι ανανεώσιμες ενέργειες επηρεάζουν ολόκληρη την ιδιοκτησία. Διαβάστε περισσότερα>>